Pilot BioMonitor Melkveehouderij: tijd voor de eerste conclusies.                                                                                                                                          Nieuwsbrief 3   

De Pilot waarin we een stikstofemissie monitorings- en beloningssystematiek voor de biologische melkveehouderij willen ontwikkelen, is inmiddels het tweede jaar ingegaan. Een goed moment om even terug te kijken en de eerste voorlopige conclusies te trekken.

Opbouw en inhoud van de pilot

Met de groep van 11 biologische melkveebedrijven zijn we een jaar geleden begonnen aan de pilot. Na de kennismaking, het regelen van alle praktische zaken en het maken van werkafspraken, is afgelopen jaar vooral gewerkt aan het verzamelen van alle reeds beschikbare data, o.a. uit de Kringloopwijzer, NH3 check en Navigator. Naast de pilotbedrijven hebben ook drie biologische melkveebedrijven, die deel uitmaken van het Netwerk Praktijkbedrijven, hun gegevens beschikbaar gesteld. Daarmee kwam een waardevolle eerste dataset tot stand. Het streven is om deze dataset steeds verder uit te breiden met gegevens van andere biologische melkveebedrijven.

Eerste conclusies en presentatie op Ministerie van LNV

Uit de verzamelde gegevens blijkt: het biologische melkveehouderijsysteem sluit goed aan op de wens van lagere stikstofemissies. Een biologische bedrijfsvoering draagt ook bij aan herstel en versterking van natuur, water en bodem en het afremmen van de klimaatverandering (de doelen van het Nationaal Plan Landelijk Gebied). De biologische pilotbedrijven hebben gemiddeld een aanzienlijk lager stikstof bodemoverschot: met 69 kg per hectare is die ruim drie keer lager dan die bij conventionele referentiegroepen. Het minder intensieve systeem (minder koeien per hectare) leidt tot een lager stikstofoverschot en daarmee een lager risico op nitraatuitspoeling. Daar komt nog bij dat de biologische landbouw geen kunstmest en chemisch synthetische gewasbeschermingsmiddelen gebruikt.

Eind vorig jaar hebben we een presentatie gegeven over de voortgang en de eerste bevindingen van de pilot aan een afvaardiging van het Ministerie van LNV. Het is belangrijk dat we voortdurend uitdragen wat de biologische landbouw kan en wil bijdragen aan het oplossen van de vraagstukken rond natuur, milieu en klimaat. Dit wordt onderstreept door het recent door minister Adema van LNV gepresenteerde Actieplan Biologische landbouw waarin een belangrijke rol voor biologischelandbouw is weggelegd..

De BioMonitor

De pilotdeelnemers hebben ook hun ideeën aangeleverd over het monitoringsinstrument zelf: in welk opzicht voldoen bestaande systematieken wel en op welke punten doen deze het biologische systeem onvoldoende recht. Een belangrijk doel van de BioMonitor is verder dat deze een integraal, holistisch zicht geeft op optimalisatiekansen in de biologische bedrijfsvoering. Hiervoor is gekeken naar een bestaand Zwitserse oplossing, RISE:

Het spinnenweb geeft de scores voor de te meten aspecten overzichtelijk weer waarbij gewenste of noodzakelijke verbeterpunten (in geel en rood) snel duidelijk worden. RISE kan later ook voor gangbare melkveehouderijen en andere biologische landbouwsectoren worden gebruikt.

De volgende stappen

In 2023 werken we verder aan de invulling en vormgeving van de BioMonitor. Daarnaast wordt een aantal aanvullende onderzoeken opgestart.  Om inzicht te krijgen in de hogere grasopname van de pilotbedrijven, zullen we gedurende het weideseizoen vers gras monsters laten nemen. Ook willen we inzicht krijgen in wat koeien krijgen bijgevoerd naast de weidegang en wordt mestonderzoek gedaan bij de pilotbedrijven.

De pilotdeelnemers gaan verder werken aan optimalisatie van hun biologische bedrijfsvoering. Op de eerstvolgende pilotbijeenkomst op 22 maart wordt hier een aanzet toe gegeven. De gegevens uit de Kringloopwijzer zijn daarvoor een vertrekpunt. We gaan aan een nog grotere groep biologische melkveehouders vragen hun Kringloopwijzers aan te leveren. Hierdoor kunnen we nog meer gegevens gebruiken in de pilot. Veel biologische melkveehouders hebben al aangegeven hieraan mee te willen werken.

Met vriendelijke groet,

Sybrand Bouma

Gerard Migchels                                                                                                   

namens de projectorganisatie:

Wageningen University & Research

Louis Bolk Instituut

Biohuis

De Natuurweide